Fako ameliyatı ne demektir?
Bugün için kullanılan en geçerli ve kesinlikle sonuçları en başarılı yöntemdir. En büyük avantajı, çok kısa bir sürede uygulanabilmesi ve gözü çok büyük kesmeden, küçük bir delikten çalışılabilmesidir.
Fako ameliyatı özel bir cihaz yardımı ile yapılmaktadır. Göze küçük bir tünel açılarak, işitme sınırının da ötesinde ses dalgaları (ultrasonic) oluşturan cihazın ucu göz içine sokulur. Katarakt’lı mercek yerinde, parçalanarak emilir. Çıkarılan merceğin yerine, görme fonksiyonunu tekrar getirecek kalıcı suni bir mercek (göz içi lensi) yerleştirilir. Ameliyat yaklaşık 15-20 dakika sürer.
Şimdide adım adım Fako ameliyatının aşamalarını görelim
1.Aşama
İlk olarak hastanın gözüne 4 ila 5 kez gözün yüzeyini uyuşturan bir damla verilir. Başka bir anestezi yöntemine gerek yoktur. Bu şekilde damlayla yapılan uyuşturmalara “topikal anestezi” yani damla anestezisi denir. Gözün şeffaf kısmı olan kornea ile beyaz bölümünü oluşturan skleranın birleştiği bu bölge, katarakt ameliyatında ilk kesinin yapıldığı yerdir. Yaklaşık 3 mm’lik çok özel bir kesi ile gözün içine ulaşılır.
2.Aşama
Bu kesi yerinden gözün içine ve göz dokularını koruma özelliğine sahip özel jöle kıvamında bir madde doldurulur. Bu madde cerraha gözün içinde çok rahat ve emniyetli çalışma olanağı sağlar.
3.Aşama
Gözün renkli kısmı olan irisin arkasında gözün merceği bulunur . Katarakt bir zar içinde bulunmaktadır. Kistotom ismi verilen bir alet yardımıyla katarakt zarının ön yüzünde yuvarlak bir pencere açılır.
4.Aşama
Ortasında pencere açılan bu zar, daha sonra kataraktın çekirdeği (nükleus) ve kabuğundan (korteks) sıvı kullanılarak ayrılır. Özel bir enjektör yardımıyla zarın yan yüzlerinden arkaya verilen sıvı, zarı diğer bölümlerden soyarak ayırır. Bu işlemden sonra katarakt, kendi zarının içinde serbest bir hale gelmiş olur.
5.Aşama
Sıra artık kataraktın temizlenmesine gelmiştir. Bu safhada ise fakoemülsifikatör (kısaca fako) denilen bir alet kullanılır. Bu alet ultrasonik güç yani aslında ses dalgası gücünü kullanır. 2.7 mm’lik çapı olan bu alet kataraktı parçalar, bu parçaları içine emer, daha sonra da boşalan bölgeyi doğala yakın bir sıvı ile doldurur.
6.Aşama
Sert kataraktlarda ise ikinci bir alet yardımıyla çekirdeği kırma işlemi yapılır. Sert katarakt daha küçük parçalara kırılarak daha kolay temizlenmesi sağlanmış olur.
7.Aşama
Kataraktın çok büyük parçası olan çekirdek temizlendikten sonra korteksin temizlenmesi işlemi yapılır. Bu doku, zarın iç yüzeyine yapışık olan bir iç kabuktur. Böylece kataraktın doğal zarının boş ve temiz bir torba haline gelmesi sağlanmış olur.
8.Aşama
Gözün içi artık katarakttan temizlenmiştir. Rahat ve emniyetli bir çalışma için tekrar jöle madde ile doldurulur. Artık bu madde kataraktın boşalttığı zarının içini doldurabilmektedir.
9.Aşama
Sıra suni göz içi lensini, çıkarılmış olan bu doğal lensin (katarakt) yerine yerleştirmeye gelmiştir. Özel bir maddeden yapılmış olan bu suni lens, çok yumuşak olduğu için katlanabilmektedir. Gene özel sistemlerle katlanarak 3 mm. olarak hazırlanmış olan kesiden gözün içine sokulur daha sonra da doğal lens zarının içine yerleştirilir. Bu lens, gözde reaksiyon yapmayacağı bilimsel olarak kanıtlanmış özel bir maddeden imal edilmiştir.
10.Aşama
Artık ameliyat tamamlanmıştır. Herhangi bir dikiş koymaya gerek kalmadan hasta ameliyat masasından kalkabilir. Yaklaşık 1 saat sonra gözünü açabilir ve daha sonra evine dönebilir.